Tamara Łempicka, polska malarka, jedna z najważniejszych przedstawicielek estetyki art déco. W latach dwudziestych i trzydziestych XX wieku najmodniejsza portrecistka Paryża. W latach czterdziestych zawojowała artystyczny świat Hollywood. Modna, szykowna i utalentowana. Tamara Łempicka a tak naprawdę Maria Gurwik-Górska. "Robię, co chcę i nienawidzę robić tego, co muszę. Moje życie nigdy nie było konwencjonalne" – mówiła królowa art deco
Rodzina artystki uważa, że malarka urodziła się w Warszawie ale wegług biografek artystki (Laury Claridge i Gioi Mori) bardziej wiarygodnym miejscem urodzenia Rozalii Gurwik-Górskiej, znanej później jako Tamara Łempicka, wydaje się Moskwa, ewentualnie Sankt Petersburg. Artystki powszechnie odejmowały sobie lat w dokumentach i wskazywała jako datę urodzenia rok 1898, jednak prawdopodobnie jednak urodziła się w 1895 roku. Podobnie jak ukrywała fakt żydowskiego pochodzenia. Jej ojciec, Borys Gurwik-Gorski był zamożnym rosyjskim Żydem, kupcem lub przemysłowcem. Matka, Malwina z domu Dekler, pochodziła z zamożnej polskiej rodziny należącej do elity towarzyskiej i kulturalnej Warszawy. Jako dorosła kobieta Łempicka podkreślała, że jest Polką.
Jej pasja do malarstwa rozpoczęła się w sposób dość niezwykły. Matka Tamary zapragnęła portretu córki. W tym celu zgłosiła się do słynnej w Polsce portrecistki, tworzącej w technice pastelowej, która zmuszała dziewczynkę do długich i nudnych godzin pozowania w określonych porach dnia. Gdy w końcu zakończyła się ta udręka, zdruzgotana Tamara odkryła, że postać z obrazu wcale jej nie przypomina. Kilkuletnia dziewczynka sama więc sięgnęła po farby, aby sprawdzić, czy uchwycenie podobieństwa jest w obrazach w ogóle możliwe. Tak właśnie powstało pierwsze w jej życiu dzieło – portret młodszej siostry Lilianny.
W 1911 roku Tamara przeniosła się do swoich krewnych, Stefy i Maurycego Stiferów, do Petersburga. Tutaj uczyła się na kursach rysunku w Akademii Sztuk Pięknych. Podczas jednego z balów petersburskich elit poznała swego męża, Tadeusza Łempickiego, rezydującego w "rezerwowym pałacu" wielkiego księcia Włodzimierza Aleksandrowicza. Tamara poślubiła Łempickiego w 1916 roku w Sankt Petersburgu. W tym samym roku przyszła na świat ich córka, Maria Krystyna, nazywana Kizette. W czasie rewolucji w 1917 roku Tadeusz Łempicki został aresztowany. Po jego uwolnieniu z więzienia małżonkowie spotkali się w Danii, skąd wyjechali latem 1918 roku do Paryża gdzie Łempicka podjęła studia w paryskiej Academie Ranson, u Maurice'a Denisa. WIększy wpływ wywarł jednak na młodą malarkę Andre Lhote - malarz, ale też krytyk i teoretyk sztuki, propagator unowocześniania kanonu malarstwa salonowego w kierunku kubizmu i impresjonistycznych rozwiązań kolorystycznych. Łempicka nauczyła się w pracowni Lhote'a przede wszystkim sprawnego łączenia nowoczesnych sposobów obrazowania z wielką tradycją akademicką, klasycznymi formami sztuki. Zafascynowana sztuką renesansu, podróżowała do Włoch, by studiować dzieła dawnych mistrzów. Pod wpływem tej lekcji malarstwa, stosowała świetliste, czyste i żywe barwy, z niezwykłą precyzją wykańczała każdy szczegół obrazu. Waloru dekoracyjnego dodawały jej pracom wystylizowane, często wręcz manierycznie, formy i postaci. Ten atrakcyjny dla ówczesnego widza splot tradycji i modernizmu oraz wspomniana dekoracyjność, zadecydowały o niezwykłej popularności malarki.
Zadebiutowała w 1922 roku na paryskiej wystawie Salon d’Automne (Salonu Jesiennego). Szybko zdobyła uznanie publiczności i zainteresowanie prasy.Jej popularność szybko przełożyła się na sukces finansowy. Wypracowana przez Łempicką estetyka odpowiadała gustom zamożnego bourgeois, podobnie jak tematyka podejmowana przez artystkę. Malowała głównie portrety i martwe natury, a nade wszystko akty, które miały zdobić salony zamożnych mieszczan. Ilość tych zamówień powodowała niemal masową produkcję obrazów.
Łempicka doskonale wpisała swoją twórczość w nurt art déco, łącząc prostotę form z dekoracyjnością, a nowoczesność z nawiązywaniem do sztuki dawnych epok. „Nienasycona seksualnie, teatralna, elegancka, bystra i utalentowana”. Tak określano polską malarkę. Niewątpliwy talent artystyczny początkująca artystka wzmacniała doskonałą autokreacją. Zniknęła Maria Łempicka, z domu Gurwik-Górska ― narodziła się Tamara de Lempicka. Do dziś nie wiadomo, gdzie i kiedy się urodziła: w Warszawie czy Moskwie, w 1896 czy 1898 roku?
Czasy, w jakich tworzyła Łempicka, były silnie naznaczone piętnem dekadentyzmu. Jeśli pod tym kątem rozpatrywać jej twórczość, jak i życie prywatne, to istotnie noszą one wszystkie znamiona tamtej epoki. Jej styl życia daleki był od ogólnie przyjętych norm obyczajowych. Liczne romanse Łempickiej z kobietami i mężczyznami, prawdziwe i domniemane, nie były przez nią pruderyjnie skrywane, lecz stanowiły element wizerunku artystki i kobiety prawdziwie niezależnej.
W 1934 roku Łempicka wyszła ponownie za mąż, za barona Raoula Kuffnera, właściciela największego majątku ziemskiego w Austro-Węgrach. W 1938 roku Łempicka zdecydowała się na wyjazd do Stanów Zjednoczonych. W latach czterdziestych w Hollywood początkowo zyskała rozgłos dzięki barwnej legendzie artystki-dekadentki oraz znakomitym przyjęciom, jakie urządzała z mężem.
Jej obrazy w swoich kolekcjach posiadają artyści znani na całym świecie Madonna, Barbra Streisand i Jack Nicholson. Na aukcjach malarstwo Tamary Łempickiej osiąga zawrotne ceny – wśród najdrożej sprzedawanych artystek uplasowała się na trzecim miejscu. Jej prace są masowo reprodukowane w formie obrazów i wydruków, także na tapetach, serwetnikach, biżuterii, kartach do gry i na czym tylko można sobie wyobrazić.
Niestety, zmiany w powojennej sztuce sprawiły jednak, że wypracowana przez nią estetyka przestała się podobać. Malarka eksperymentowała jeszcze z nowymi prądami artystycznymi, ale powoli porzucała malarstwo.
Zmarła w 18 marca 1980 roku. w Meksyku. Prochy artystki ― zgodnie z jej życzeniem ― rozsypano nad kraterem wulkanu Popocatepetl.
KOLORYZACJA ZDJĘCIA © PAI
Wszelkie materiały zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione.
