29 maja 1580 roku Stefanowi Batoremu został nadany tytuł Fidei Defensor. Papież Grzegorz XIII docenił zasługi polskiego króla dla chrześcijańskiej Europy. Tytuł Fidei Defensor (czyli Obrońca Wiary) był nadawany władcom przez papieża za zasługi dla katolicyzmu.
Jako pierwszy, decyzją Leona X, otrzymał go 1521 roku król Anglii Henryk VIII za traktat sprzeciwiający się herezjom Marcina Lutra i stający w obronie katolickich nauk o sakramentach (Assertio Septem Sacramentorum). Tytuł został mu następnie odebrany, a na króla w lipcu 1533 roku nałożono ekskomunikę za jego działania wymierzone w Kościół.
„Obrońcami wiary” zostali też polscy władcy – Stefan Batory i Jan III Sobieski. Pierwszemu z nich tytuł został nadany 29 maja 1580 roku za boje, które stoczył z muzułmańskimi Turkami i Tatarami. Działania polskiego króla zostały docenione przez papieża Grzegorza XIII. Z kolei Jana III Sobieskiego odznaczono tytułem po zwycięstwie pod Wiedniem. Bitwa zakończyła się klęską Imperium Osmańskiego, które przestało zagrażać chrześcijańskiej Europie. „Bóg i Pan nasz na wieki błogosławiony dał zwycięstwo i sławę narodowi naszemu, o jakiej wieki przeszły nie słyszały” – pisał Sobieski w liście do swojej ukochanej Marysieńki. Papież Innocenty XI był pod wrażeniem wiktorii. Polecił wybić specjalny medal dla polskiego króla, a także wysłał mu poświęcony kapelusz i miecz (które można dziś oglądać na Wawelu) oraz kabinet – reprezentacyjny, bogato zdobiony mebel skrzyniowy (znajdujący się dziś w Pałacu w Wilanowie). Dzień zwycięstwa (12 września) został ogłoszony świętem imienia Maryi.
Ilustracja: Batory Pod Pskowem
obraz Jana Matejki z 1872, przedstawiający poselstwo cara Rosji Iwana IV Groźnego do króla Polski Stefana Batorego
proszące o pokój podczas oblężenia Pskowa.
Stefan Batory urodził się 27 września 1533 roku w Şimleu. Był synem wojewody siedmiogrodzkiego Stefana i Katarzyny Telegdi. W 1571 roku został księciem Siedmiogrodu, w 1576 roku zasiadł na tronie polskim.
Stefan Batory został sojusznikiem Jana Zygmunta Zapolyi i razem z nim toczył walki z Habsburgami. Przewodził delegacji poselskiej, która miała doprowadzić do zakończenia węgierskiej wojny domowej. Podczas tych rokowań Stefana Batorego uwięziono i internowano w Wiedniu na polecenie cesarza Maksymiliana II. Gdy Batory odzyskał wolność, powołano go na księcia Siedmiogrodu, ale w zamian za tytuł musiał zgodzić się na zależność lenną wobec Habsburgów i Turków. Zagrożenie ze strony tureckiej i naciski dworu cesarskiego zmusiły Batorego do szukania pomocy w Polsce.
Kiedy więc Henryk Walezy uciekł do Francji starając się o tamtejszy tron, Batory wysunął swoją kandydaturę na króla Polski. Uzyskał poparcie między innymi Jana Zamoyskiego, ród Zborowskich i prymasa Karnkowskiego, zgodził się także na ślub z Anną Jagiellonką. 15 grudnia 1575 roku szlachta polska ogłosiła Batorego królem Polski, mimo że większość senatu była przeciwna tej kandydaturze i trzy dni wcześniej wybrała w swoim imieniu Maksymiliana II. Stefana Batorego koronowano na króla Polski, po czym nowy król zmusił do uległości całe prohabsburskie stronnictwo, przełamał również opór ze strony Gdańska. Aby wzmocnić swoją pozycję w Polsce, Batory starał się utrzymać dobre stosunki zarówno z magnaterią, jak i średnią szlachtą. Na rzecz szlachty wschodniej Batory zrzekł się części uprawnień sądowych i oddał w 1578 roku najwyższe sądownictwo apelacyjne Trybunałowi Koronnemu, a w 1581 roku Trybunałowi Litewskiemu.
Ponieważ Batory chciał się uniezależnić od podatków uchwalanych przez szlachtę, w 1578 roku powołał do życia piechotę wybraniecką złożoną z chłopów z dóbr królewskich. Nową armię finansował z własnych środków. Razem ze swoim wojskiem przeprowadził trzy zwycięskie kampanie wojenne przeciwko Moskwie, kolejno w 1579, 1580 i 1581 roku, podczas których udało się zdobyć Płock, Wielkie Łuki i Psków. Wojnę z Rosją zakończył rozejm podpisany w Jamie Zapolskim. Dzięki tym zwycięstwom Rzeczpospolita umocniła swoją władzę w Inflantach i poszerzyła granice Litwy. Mimo tych zwycięstw, po ścięciu Zborowskiego polska magnateria prowadziła przeciwko królowi wrogą kampanię. Stefan Batory planował także dalsze działania wojenne przeciwko Turcji, ale na drodze planom oswobodzenia Węgier stanęła niespodziewana śmierć króla w Grodnie, 12 grudnia 1586 roku. Stefana Batorego pochowano w katedrze na Wawelu.
Wszelkie materiały zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione.
