1908-07-25     1944-06-04

Bronisław Czech

As polskiego narciarstwa

Bronisław Czech - zawodnik SN PTT Zakopane, to najwybitniejszy, obok Stanisława Marusarza, polski narciarz okresu międzywojennego; ponadto taternik, ratownik, pilot szybowcowy, żeglarz, lekkoatleta, artysta, trzykrotny olimpijczyk (1928, 1932, 1936). Jest nazywany "asem polskiego narciarstwa".

Urodził się 25 lipca 1908 r. w Zakopanem. Bronisław Czech od dziecka wyróżniał się ponadprzeciętną inteligencją i talentem do sportu. Uczył się w szkole ludowej i prywatnym gimnazjum, ale ukończył tylko trzy klasy miejscowej Państwowej Szkoły Przemysłu Drzewnego (1924-1927) i odbył dwuletnie studia w warszawskim CIWF.

Po zdaniu tam matury, otrzymał dyplom nauczyciela wf. i dodatkowo tytuł instruktora narciarstwa. Jednocześnie PZN w 1932 r. obdarzył go tytułem "honorowego nauczyciela narciarstwa w stopniu trenera".

Pod koniec lat 30. prowadził szkołę narciarstwa alpejskiego na Kasprowym Wierchu. Kierował przygotowaniami kadry narodowej biegaczy do igrzyska olimpijskie w Garmisch-Partenkirchen (1936). Rok później został mianowany członkiem komisji wyszkoleniowej PZN (1937-1939) i powierzono mu opiekę nad kadrą narodową klasyków podczas przygotowań do mistrzostw świata FIS w Zakopanem (1939) i IO (1940). Razem ze Stefanem Radkiewiczem prowadził sklep sportowy w Zakopanem. Był również współautorem książki: "Narciarska zaprawa biegowa i skokowa. Wskazówki dla trenerów, komendantów patroli, instruktorów i uczniów" (1934).

W ciągu 15-letniej kariery sportowej (w klubach: SN PTT Zakopane - 1925-36) i AZS Kraków - 1936-39) był 24-krotnym mistrzem Polski: w biegu na 18 km (1929, 1933), na średniej skoczni (1928, 1929, 1931, 1934), w dwuboju klasycznym (1927, 1928, 1929, 1934, 1937), w biegu zjazdowym (1929, 1937), slalomie (1936, 1937), kombinacji alpejskiej (1936, 1937) i w sztafetach 5x10 km (1927-1933) i 9-krotnym uczestnikiem zawodów FIS (nieoficjalnych, a od 1937 r. oficjalnych mistrzostw świata w latach 1929, 1930, 1933-1939). Startował z powodzeniem zarówno w konkurencjach alpejskich, jak i klasycznych.

Dużo jeździł na nartach w górach, uprawiał też lekkoatletykę (biegi) i uzyskał najwyższą klasę pilotażu jako pilot szybowca, grał doskonale w tenisa stołowego. Kilkakrotnie brał udział w sztafecie Zakopane - Morskie Oko - Zakopane, kiedy to sztafeta jego klubu SNPTT zajmowała pierwsze miejsce. Był idealnym przykładem sportowca tamtych czasów, bowiem uprawiał różne dyscyplin na podobnym poziomie umiejętności. Właściwie w każdej potrafił odnosić sukcesu.

Pierwszym wielkim sukcesem Bronisława Czecha było zdobycie tytułu międzynarodowego mistrza Austrii w kombinacji norweskiej w 1927 r. Bardzo bogaty w wydarzenia w jego karierze był rok 1927, kiedy to po raz pierwszy startował w mistrzostwach Europy w Cortina d'Ampezzo (6. miejsce w skokach i 12. w biegu na 18 km) i podczas wielu innych imprez pokazał się jako świetny narciarz: zarówno skoczek, jak i alpejczyk oraz biegacz.

– Narciarstwo łączy w sobie w niespotykanym gdzie indziej stopniu sport z turystyką. Mnie się zdaje, że nie może być dobrym narciarzem ten, kto nart używa wyłącznie do umożliwienia sobie wycieczek w zimie, nie opanowawszy ich poprzednio, jak również nie uważam za prawdziwego narciarza tego, kto ogranicza się tylko do treningu i zawodów, a nie ma zrozumienia i ochoty do odbywania wycieczek turystycznych. Dla mnie narciarz to sportowiec i turysta w jednej osobie, sportowiec posiadający wysoki poziom sprawności, opanowujący technikę jazdy na nartach, w jak najwyższym stopniu – mówił Czech. – Niech pan popatrzy na narciarstwo tam, gdzie ono rozwinęło się najbardziej, w Norwegii. Przecież nawet w dziedzinie sportowej Norwegowie podkreślają wszechstronność i żądają od każdego dobrego narciarza, by był i biegaczem i skoczkiem, by opanowywał również krótsze i dalsze dystanse – dodawał.

Był symbolem pewnej epoki w historii narciarstwa, który można nazwać romantycznym. Przez ponad 10 lat utrzymywał bardzo wysoką formę sportową, dzięki żelaznemu wręcz treningowi lekkoatletycznemu i zapałowi, stając się wzorem do naśladowania dla młodych zawodników. Był pierwszym polskim narciarzem światowego formatu, który poważnie zagroził mistrzom skandynawskim.

Bronisław Czech to także wybitny taternik, ratownik górski (członek TOPR), pilot i instruktor szybowcowy, żeglarz, lekkoatleta. Dużo rzeźbił i malował na szkle.

Niezłomną postawą wyróżnił się w trakcie II Wojny Światowej. Zaraz po jej wybuchu przyłączył się do ruchu konspiracyjnego, pełniąc rolę korespondenta do Węgier. 14 maja 1940 został aresztowany przez gestapo i miesiąc później znalazł się w pierwszym transporcie więźniów do obozu koncentracyjnego w Auschwitz. Tam był numerem 349. Jego przeszłość sportowa mogła go uratować. Niemcy bardzo chcieli, aby Bronisław Czech został trenerem ich narciarskiej młodzieży. Ten jednak odmówił. Uczestniczył w tamtejszym ruchu oporu organizowanym przez rotmistrza Witolda Pileckiego.

Wiosną 1944 pogorszył się stan jego zdrowia. Trafił do szpitala oświęcimskiego, gdzie zmarł z wycieńczenia 4 czerwca tego samego roku.

Pośmiertnie odznaczony Krzyżem Walecznych (1967) i Krzyżem Oświęcimskim (1987).

Po zakończeniu wojny, od 1946 roku, w Zakopanem rozgrywano Memoriał Bronisława Czecha i Heleny Marusarzówny, organizowany ku czci dwójki narciarzy zmarłych w czasie wojny. Ostatni raz zawody odbyły się w 1994 roku.






HISTORIA I KULTURA
W POLONIJNEJ AGENCJI INFORMACYJNEJ


Ten kto nie szanuje i nie ceni swej przeszłości nie jest godzien szacunku teraźniejszości ani prawa do przyszłości.
Józef Piłsudski

W DZIALE HISTORIA - KULTURA PAI ZNAJDZIECIE PAŃSTWO 1494 TEMATÓW





COPYRIGHT

Wszelkie materiały zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione.


ARTYKUŁY DZIAŁU HISTORIA/KULTURA PAI WYŚWIETLONO DOTYCHCZAS   10 078 373   RAZY



×
NOWOŚCI ARCHIWUM WIADOMOŚCI HISTORIA-KULTURA DZIAŁANIA AGENCJI BADANIA NAUKOWE NAD POLONIĄ I POLAKAMI ZA GRANICĄ
FACEBOOK PAI YOUTUBE PAI NAPISZ DO REDAKCJI

A+ A-
POWIĘKSZANIE / POMNIEJSZANIE TEKSTU