1888-02-01     1941-05-05

Franciszek Kleeberg

Ostatni bój Wojny Obronnej 1939

Franciszek Kleeberg urodził się 1 lutego 1888 r. w Tarnopolu. Po ukończeniu wojskowej szkoły realnej w Hranicach i złożeniu cywilnej matury w Wiedniu studiował w Akademii Wojskowo-Technicznej w Moedling na wydziale artylerii (1905-1908).

Urodził się 1 lutego 1888 roku w Tarnopolu. Pochodził z rodziny o głęboko zakorzenionym patriotyzmie, był synem powstańca styczniowego Emiliana i Józefy z domu Kuschée. Kształcił się w szkole w Hranicach, a w 1905 roku zdał egzamin dojrzałości. W latach 1905-08 studiował w Wojskowej Akademii Technicznej w Austrii.

W 1911 roku zakończył edukację na wyższej Szkole Strzeleckiej Artylerii w Hajmasker. Następnie rozpoczął naukę w Szkole Sztabu Generalnego w Wiedniu. Jego edukację zakończyła I wojna światowa. W maju 1915 roku wstąpił do Legionów Polskich i został szefem Sztabu II Brygady. Potem był kolejno zastępcą szefa Sztabu i szefem Sztabu Komendy Legionów Polskich. W 1916 roku objął stanowisko szefa Sztabu III Brygady Legionów. Do zakończenia I wojny światowej pełnił jeszcze rozmaite funkcje. Wspomnieć należy przede wszystkim o pozycji komendanta Kursu Wyszkolenia Artylerii w Garwolinie, skąd odszedł w kwietniu 1918 roku.

W czerwcu 1918 roku Kleeberg znalazł się armii austriackiej. Jego prośba o zmianę obywatelstwa na polskie została rozpatrzona negatywnie. Do końca wojny służył w 54. Brygadzie Piechoty. Po zakończeniu I wojny został przyjęty do Wojska Polskiego. Pełnił tam funkcję szefa Sztabu Dowództwa "Wschód". Następnie, od kwietnia do czerwca 1919 roku, był szefem Sekcji Organizacyjnej, od czerwca 1919 roku do marca 1920 roku zastępcą szefa Departamentu Mobilizacyjno-Organizacyjnego i zastępcą szefa Oddziału I Mobilizacyjno-Organizacyjnego Sztabu Ministerstwa Spraw Wojskowych.

W marcu 1920 roku otrzymał przydział na stanowisko pomocnika szefa Oddziału Organizacyjno-Mobilizacyjnego. W lipcu 1920 roku został szefem Sztabu 1. Armii, a po miesiącu szefem Sztabu Grupy Operacyjnej gen. Raszewskiego. Po zakończeniu wojny polsko-bolszewickiej był szefem Sztabu Okręgu Generalnego Poznań. Stanowisko to objął 7 października 1920 roku. Sprawował je do października 1922 roku, kiedy to objął dowództwo 14. Dywizji Piechoty. Pracował tam do czerwca 1924 roku. Wtedy też nakazano mu wyjazd do Francji, gdzie studiował w Wersalu i Metzu (w centrach wyszkolenia piechoty i artylerii). Uczył się również w elitarnej École Supérieure de Guerre.

Po powrocie do Polski najpierw krótko był jednym z dyrektorów Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, a następnie w 1927 roku został dowódcą 29. Dywizji Piechoty. 1 stycznia 1928 roku został mianowany generałem brygady. Awans ten niewiele zmienił w rozwoju jego kariery. Dopiero w 1936 roku nastąpiła zmiana miejsca jego służby, gdy został mianowany dowódcą Okręgu Korpusu nr III na terenie Grodna.

W 1938 roku mianowano go dowódcą Okręgu Korpusu nr IX, tym razem w Brześciu nad Bugiem. Na tym stanowisku znajdował się w momencie rozpoczęcia  II wojny światowej. Na początku kampanii wrześniowej jego jednostki nie zostały mocno zaangażowane walkę. 9 września powierzono mu dowodzenie Samodzielną Grupą Operacyjną "Polesie". Wraz ze swoją jednostką stoczył ostatni bój Wojny Obronnej 1939 roku pod Kockiem. 5 października, z powodu niewystarczającej ilości amunicji, lekarstw i żywności, postanowił poddać ostatnią zorganizowaną jednostkę polską. Bitwa została jednak uznana za zwycięstwo oręża polskiego, a sam Kleeberg wydał ostatni rozkaz do jednostek Wojska Polskiego, kończąc tym samym kampanię wrześniową.

Po bitwie dostał się do niewoli niemieckiej i przebywał w Oflagu IVB. Zmarł 5 kwietnia 1941 roku w niemieckim szpitalu wojskowym. Pochowano go na cmentarzu w Neustadt, lecz w 1969 roku, w rocznicę bitwy pod Kockiem, jego prochy przeniesiono na cmentarz wojskowy w Kocku. Pośmiertnie został mianowany generałem dywizji z dniem 1 stycznia 1943 roku.


Odznaczenia

Krzyżem Komandorskim, Kawalerskim, Złotym i Srebrnym Orderu Virtuti Militari
Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski
4-krotnie Krzyżem Walecznych
węgierskim medalem zasługi wojskowej Signum Laudis
Krzyżem Komandorskim Orderu Legii Honorowej
Krzyżem Żelaznym II kl.


Rozkaz dowódcy Samodzielnej Grupy Operacyjnej "Polesie"


SGO "Polesie"
L. dz. 1/5/Op/
Mp., dnia 5 X 1939 roku

Żołnierze!

Z dalekiego Polesia, znad Narwi, z jednostek, które się oparły w Kowlu demoralizacji - zebrałem Was pod swoją komendę, by walczyć do końca.
Chciałem iść najpierw na południe - gdy to się stało niemożliwe - nieść pomoc Warszawie.
Warszawa padła, nim doszliśmy. Mimo to nie straciliśmy nadziei i walczyliśmy dalej, najpierw z bolszewikami, następnie w 5-dniowej bitwie pod Serokomlą z Niemcami.
Wykazaliście hart i odwagę w czasie zwątpień i dochowaliście wierności Ojczyźnie do końca.
Dziś jesteśmy otoczeni, a amunicja i żywność są na wyczerpaniu. Dalsza walka nie rokuje nadziei, a tylko rozleje krew żołnierską, która jeszcze przydać się może.
Przywilejem dowódcy jest brać odpowiedzialność na siebie. Dziś biorę ją w tej najcięższej chwili - każąc zaprzestać dalszej bezcelowej walki, by nie przelewać krwi żołnierskiej nadaremnie. Dziękuję Wam za Wasze męstwo i Waszą karność, wiem, że staniecie, gdy będziecie potrzebni.
Jeszcze Polska nie zginęła!
Powyższy rozkaz przeczytać przed frontem wszystkich oddziałów.

Dowódca SGO "Polesie"
(-) Kleeberg
gen. bryg."



TROCHĘ HISTORII, TROCHĘ KULTURY - INDEX


COPYRIGHT

Wszelkie materiały zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione.


DZIAŁ HISTORIA/KULTURA PAI WYŚWIETLONO DOTYCHCZAS   10065497   RAZY






HISTORIA I KULTURA
W POLONIJNEJ AGENCJI INFORMACYJNEJ


Ten kto nie szanuje i nie ceni swej przeszłości nie jest godzien szacunku teraźniejszości ani prawa do przyszłości.
Józef Piłsudski

W DZIALE HISTORIA - KULTURA PAI ZNAJDZIECIE PAŃSTWO 1470 TEMATÓW



×
NOWOŚCI ARCHIWUM DZIAŁANIA AGENCJI HISTORIA-KULTURA BADANIA NAUKOWE NAD POLONIĄ I POLAKAMI ZA GRANICĄ
FACEBOOK PAI YOUTUBE PAI NAPISZ DO REDAKCJI

A+ A-
POWIĘKSZANIE / POMNIEJSZANIE TEKSTU