Emil Karewicz - polski aktor teatralny, filmowy i radiowy. Najbardziej znany z roli króla Władysława Jagiełły z filmu „Krzyżacy” z 1960 roku oraz Hermanna Brunnera w „Stawce większej niż życie”.
Urodził się 13 marca 1923 roku w Wilnie. Tam też rozpoczął swoją karierę w Teatrze Małym, gdzie zagrał role Małpy w "Kwartecie" I. Kryłowa. W czasie II wojny światowej przeszedł szlak z 2 Armią WP do Berlina. Niedługo po wojnie debiutował na scenie rolą kelnera w "Klubie kawalerów" Michała Bałuckiego w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku (1948). W filmach grał od 1950 roku. Pierwszym z jego udziałem była „Warszawska premiera” Jana Rybkowskiego.
W 1956 r. Karewicz wystąpił w „Kanale” Andrzeja Wajdy, wcielając się w postać porucznika „Mądrego”, zastępcy „Zadry”, oraz w „Cieniu” Jerzego Kawalerowicza, jako prowokator Jasiczka, a w roku 1958 - w „Bazie ludzi umarłych” Czesława Petelskiego, gdzie zagrał Tadka „Warszawiaka”. W 1960 zagrał króla Władysława Jagiełłę w „Krzyżakach” Aleksandra Forda.
Aktor z przyjemnością wspomina tamtą kreację: - "Mam bardzo miłe wspomnienia z tamtego okresu. Kiedy kręciliśmy pod Starogardem pole grunwaldzkie - to rżenie koni, ten szczęk zbroi, to są dźwięki, które do dziś mam zakodowane w pamięci. Kręciliśmy "Krzyżaków" w latach 60. i od tego czasu wiele się zmieniło w technice filmowej, w wyrazie artystycznym i w gustach widza. Jest to już troszeczkę ramotką tchnący film, bo tyle lat minęło... Ale miło się na to patrzy, to jednak jest kawałek historii. To nie była główna postać, jak Maćko czy Zbyszko z Bogdańca. No, ale parę dni pod Grunwaldem spędziłem" - wspominał Karewicz. - "Ja w ogóle próbne zdjęcia miałem do roli księcia mazowieckiego. Reżyser jednak zadecydował inaczej i zagrałem Jagiełłę. Mam wrażenie, że on kierował się tym, że pochodzę z Wilna i uważał, że jestem Jagielle i Litwinom najbliższy. Bez względu na to, co myśleli o mnie koledzy, kiedy byliśmy na planie - wszyscy nisko kłaniali się w pas. A kiedy przychodziła grochówka na obiad, to pierwszy talerz dostawał król. "
Wielką popularność przyniosła Karewiczowi rola Hermanna Brunnera, przeciwnika Hansa Klossa, granego przez Stanisława Mikulskiego w serialu „Stawka większa niż życie”, realizowanym w latach 1967-1968 (reż. Janusz Morgenstern, Andrzej Konic).
- "Miałem być taką wredną przeciwwagą dla szlachetnego Klossa. W tamtych czasach i później dziennikarze pytali mnie dość często, czy mam w sobie coś z Brunnera. Oczywiście nic. Realizację tych odcinków, w których brałem udział, pamiętam ogólnie, raczej bez detali. Wszystko przebiegało bardzo płynnie. Ze Staszkiem Mikulskim połączyła nas na lata może nie przyjaźń, ale ciepła zażyłość" - opowiadał aktor po latach w jednym z wywiadów.
Karewicz wystąpił też m.in. w filmach „Wszyscy i nikt” Konrada Nałęckiego (1977), „...Droga daleka przed nami...” Władysława Ślesickiego (1979), „Ojciec królowej” Wojciecha Solarza (1979), a także w serialach „Bank nie z tej ziemi”, „M jak miłość”.
W 2012 r., razem ze Stanisławem Mikulskim, powrócił na ekran w nowej opowieści o Klossie i Brunnerze - w filmie „Hans Kloss. Stawka większa niż śmierć” w reżyserii Patryka Vegi.
Kariera sceniczna Emila Karewicza, oprócz gry w Teatrze Wybrzeże, obejmuje występy m.in. w teatrach: im. Stefana Jaracza w Łodzi (1949-1960, gdzie grał m.in. w sztukach reżyserowanych przez Iwo Galla), Nowym w Łodzi (1960-1962, współpraca m.in. z Kazimierzem Dejmkiem), im. Stefana Jaracza w Warszawie (1962-1965) oraz w stołecznych teatrach Dramatycznym (1965-1967) i Nowym (1974-1983).
Karewicz wystąpił też w wielu spektaklach telewizyjnych, m.in. w: „Makbecie” w reż. Andrzeja Wajdy (1969), „Fauście” w reż. Grzegorza Królikiewicza (1976) i „Kilku scenach z życia Glebowa” w reż. Tomasza Zygadły (1984).
Był ambasadorem Domu Artystów Weteranów w Skolimowie. Został odznaczony m.in: Złotym Krzyżem Zasług (1977), Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1988).
Zmarł 18 marca 2020 r. w wieku 97 lat.
Zdjęcie:
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
https://twitter.com/kultura_gov_pl/status/1240205932501643264/photo/1
dostęp: 09.03.2024
Wszelkie materiały zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione.
