12 lutego 1989 roku powołano Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej (ZHR) zarejestrowany rok później w kwietniu 1990 roku jako organizacja pożytku publicznego, ideowo i programowo konstynuującą tradycje i myśl wychowawczą kilku pokoleń polskich harcerek i harcerzy.
Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej to wspólnota przyjaciół – dzieci, młodzieży i dorosłych, która w oparciu o wartości chrześcijańskie, poprzez przykład własny instruktorek i instruktorów harcerskich, pracę nad sobą, służbę, przygodę oraz inne elementy metody harcerskiej wychowuje człowieka pełnego radości życia, odpowiedzialnego za Polskę i gotowego podjąć wyzwania współczesności. Związek opiera swoją działalność wychowawczą na społecznej pracy członków. Związek jest niezależny organizacyjnie i ideowo od jakiejkolwiek partii politycznej. Związek od kilkunastu lat współpracuje z Confederation of European Scouts posiadając tam status członka współpracującego (ang. associate member), a także uczestniczy w organizowanym przez nich co cztery lata Eurojamie. ZHR od wielu lat współpracuje z organizacjami harcerskimi poza granicami kraju, w tym Związkiem Harcerstwa Polskiego działającym poza granicami kraju, Związkiem Harcerstwa Polskiego na Litwie i Harcerstwem Polskim na Ukrainie, czego owocem było podpisanie 14 października 2017 roku w Krakowie Porozumienia Organizacji Harcerskich.
Korzenie ZHR sięgają 1980 roku, w którym powstały Kręgi Instruktorów Harcerskich im. Andrzeja Małkowskiego (KIHAM) skupiające niezależne, tzw. niepokorne, środowiska harcerzy i instruktorów. Jednym z głównych celów założenia ZHR był powrót do zasad wychowania harcerskiego wypracowanych przez wybitnych instruktorów – twórców harcerstwa w Polsce. W pracy tej czynnie pomagali harcerki i harcerze, z których najstarsi złożyli Przyrzeczenie Harcerskie jeszcze w okresie dwudziestolecia międzywojennego. ZHR nawiązuje bezpośrednio do tradycji skautingu polskiego, powstałego w 1911 r., do wojennej historii organizacji podziemnych: Szarych Szeregów i Hufców Polskich, a także do niezależnego harcerstwa powojennego.
12 lutego 1989 roku w Warszawie spotkało się 51 przedstawicieli „niepokornych i niezależnych” środowisk harcerskich. Po burzliwej dyskusji, dotyczącej charakteru i nazwy tworzonej organizacji, grono inicjatorów powstania nowej organizacji zadeklarowało utworzenie i przystąpienie do Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej. Kolejne spotkanie miało miejsce 25 lutego, tam w obecności ponad dwustu delegatów środowisk ze wszystkich stron Polski przyjęto uchwałę o powołaniu do życia Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej, pod którą jeszcze na spotkaniu podpisało się 116 instruktorek i instruktorów harcerskich.
25 lutego 1989 w kościele św. Zygmunta w Warszawie powołano Związek Harcerstwa Rzeczpospolitej. W obecności ponad dwustu delegatów środowisk ze wszystkich stron Polski przyjęto uchwałę o powołaniu do życia nowej organizacji. Pod uchwałą jeszcze na spotkaniu podpisało się 116 instruktorek i instruktorów harcerskich, a w kolejnych dniach dziesiątki kolejnych. Osoby, które podpisały w tym dniu tę uchwałę lub specjalny tekst popierający ją do czasu pierwszego Walnego Zjazdu ZHR (1 kwietnia 1989), stały się Członkami Założycielami Związku.
W zjeździe wzięło udział 424 delegatek i delegatów z całego kraju. Uchwalono Statut ZHR, wybrano władze, m.in. przewodniczącego ZHR – hm. Tomasz Strzembosz, naczelnika ZHR – hm. Krzysztof Stanowski.
Elementem wychowania harcerskiego ZHR jest służba rozumiana jako wyraz czynnej chęci niesienia pomocy bliźnim. Drużyny harcerskie zrzeszone w ZHR pełnią służbę na rzecz wybranych przez siebie podmiotów. Szczególną formą służby z wieloletnią tradycją jest Biała Służba jako służba pomocnicza pielgrzymom podczas pielgrzymek papieskich. Stała się elementem kształtującym ZHR i znakiem rozpoznawczym organizacji. Biała służba w istotny sposób skupiła i zintegrowała harcerstwo, które skrystalizowało się w formie RHR-u, stając się ważnym elementem rodowodu ZHR. Wydarzeniami, gdzie harcerze pełnią służbę przede wszystkim polegającą na zabezpieczeniu medycznym są Światowe Dni Młodzieży.
ZHR od początku istnienia poprzez Referat Wschód gromadzący różne środowiska z całej Polski angażował się we współpracę z polskimi organizacjami harcerskimi w krajach byłego ZSRR. Działanie przyniosło efekt w postaci wsparcia kształceniowego oraz wymiany metodycznej i programowej. Ważnym elementem działania Referatu Wschód stało się pełnienie służby na rzecz rodaków mieszkających poza granicami Polski.
Zdjęcie: ZHR - witryna internetowa
Wszelkie materiały zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione.
