1916-07-09     1984-06-07

Stanisław Pagaczewski

Smok Wawelski, książę Krak i kucharz Bartolini, przyjaciele słynnego w Krakostanie badacza przyrody, profesora Gąbki oraz Baltazar Gąbka we własnej osobie - bohaterowie niecodziennych przygód w wielu fantastycznych krainach. To pełna humoru opowieść dla najmłodszych zawierająca wątki podróżnicze i szpiegowskie. Na jej podstawie w latach 1969-1970 bielscy animatorzy stworzyli serial, który składał się z 13 odcinków. To jedna z najbardziej popularnych kreskówek w Polsce. Autorem tych postaci był Stanisław Pagaczewski - polski pisarz, piszący głównie utwory dla dzieci, poeta.

Urodził się 9 lipca 1916 w Krakowie. Był uczniem gimnazjum im. Henryka Sienkiewicza w Krakowie. Debiutował w 1933 na łamach krakowskiego dziennika „Czas” wierszem pt. „Wschód słońca”. Ukończył filologię polską na Uniwersytecie Jagiellońskim - magisterium uzyskał po wybuchu II wojny światowej, na tajnym UJ..

W czasie wojny prowadził tajne nauczanie w Ciężkowicach, gdzie osiedlili się jego rodzice, wyjechawszy z Krakowa w obawie przed represjami. W 1943 zagrożony represjami gestapo przebywał w powiecie miechowskim. Do Krakowa powrócił w 1944.

W 1947 był członkiem redakcji „Dziennika Polskiego” i tygodnika „Sport i Wczasy”. Od 1948 do 1950 pełnił funkcję sekretarza odpowiedzialnego miesięcznika „Życie Nauki”, a w 1950 także kwartalnika „Ochrona Zabytków”. Od 1947 był aktywnym działaczem i przewodnikiem Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego (późniejszy PTTK). W 1949 ukazały się jego pierwsze publikacje książkowe – przewodniki krajoznawcze pt. Dolina Dunajca od Pienin po Jezioro Rożnowskie i Czchów oraz Przez Mogilany i Obidową do Zakopanego, wydane przez Wydawnictwo Biura Turystyki Ministerstwa Komunikacji. Wielokrotnie wędrował szlakami Beskidów i Gorców.

W latach 1954–1956 był kierownikiem działu reportażu „Tygodnika Powszechnego” (w okresie „zawieszenia” redakcji Jerzego Turowicza, kiedy to z powodu odmowy publikacji nekrologu Józefa Stalina, w latach 1953–1956 pismo ukazywało się pod egidą PAX-u).

Od 1956 poświęcił się całkowicie pracy literackiej i zrezygnował z etatu w redakcjach. Swoje publikacje – głównie reportaże i utwory dla dzieci i młodzieży, publikował w czasopismach: „Płomyczek” (1949-1980), „Wieści” (1957, 1959, 1963, 1965-1968), „Kierunki. Tygodnik społeczno-kulturalny katolików” (1959-1962), „Życie Literackie” (1970-1974). W latach 1963–1966 był autorem 44 odcinków programu „Piękno Polski Południowej”, nadawanego przez Telewizję Polską. Współpracował też z Polskim Radiem w Krakowie, gdzie nadawano jego reportaże i słuchowiska (m.in.: „Diabelski kamień”, 1966, „Córka marynarza”, 1968, „Gospoda pod Upiorkiem”, 1970). W latach 60. i 70. często podróżował po Europie, Afryce Północnej i Bliskim Wschodzie.

W 1966 ukazała się pierwsza książka z cyklu przygód profesora Baltazara Gąbki pt. Porwanie Baltazara Gąbki. Ze względu na oryginalność, poczucie humoru oraz umiejętne wykorzystanie tradycyjnych motywów (książę Krak, Smok Wawelski) zdobyła wśród młodych czytelników ogromną popularność. W efekcie, w latach 1969–1970 powstał trzynastoodcinkowy serial animowany Porwanie Baltazara Gąbki, bardzo ciepło przyjęty przez widzów. Sukces książki i opartego na niej filmu skłonił autora do napisania dalszego ciągu przygód profesora Gąbki. Powstały kolejne powieści: Misja profesora Gąbki (1975; na jej podstawie, w latach 1978–1980 również trzynastoodcinkowy serial animowany Wyprawa profesora Gąbki) oraz Gąbka i latające talerze (1979). Do cyklu i jego bohaterów nawiązuje też ostatnia książka Pagaczewskiego, Przygoda na Rodos (1982).

Członek Związku Literatów Polskich (1959-1984; w latach 1972–1975 członek zarządu Oddziału Krakowskiego, od 1975 do 1978 przewodniczący Komisji Rewizyjnej tegoż oddziału), oraz Polskiego PEN Clubu (1970-1984). Od 1974 członek Stronnictwa Demokratycznego (był tam współzałożycielem Klubu Pisarzy SD im. Bolesława Prusa).

Stanisław Pagaczewski zmarł 7 czerwca 1984 w Krakowie. Został pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie






HISTORIA / KULTURA W PAI - ARCHIWUM

COPYRIGHT

Wszelkie materiały zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione.


ARTYKUŁY DZIAŁU HISTORIA/KULTURA PAI WYŚWIETLONO DOTYCHCZAS   10 073 250   RAZY






HISTORIA I KULTURA
W POLONIJNEJ AGENCJI INFORMACYJNEJ


Ten kto nie szanuje i nie ceni swej przeszłości nie jest godzien szacunku teraźniejszości ani prawa do przyszłości.
Józef Piłsudski

W DZIALE HISTORIA - KULTURA PAI ZNAJDZIECIE PAŃSTWO 1477 TEMATÓW



×
NOWOŚCI ARCHIWUM DZIAŁANIA AGENCJI HISTORIA-KULTURA BADANIA NAUKOWE NAD POLONIĄ I POLAKAMI ZA GRANICĄ
FACEBOOK PAI YOUTUBE PAI NAPISZ DO REDAKCJI

A+ A-
POWIĘKSZANIE / POMNIEJSZANIE TEKSTU