12 września 2020 r. odbyło się Walne Sprawozdawczo-Wyborcze Zebranie Polskiego Stowarzyszenia Kulturalnego im. J.Bema na Węgrzech.

Nowym prezesem stowarzyszenia wybrany został Alfred Wtulich, w ostatniej kadencji funkcję tę pełniła Korinna Wesolowski.

Polskie Stowarzyszenie Kulturalne im. Józefa Bema jest najstarszą organizacją polonijną na Węgrzech. W maju 1958 r. nadarzyła się okazja do wystąpienia przedstawicieli węgierskiej Polonii o zgodę władz na założenie organizacji polonijnej. Prośba spotkała się z życzliwym przyjęciem ze strony władz węgierskich. I tak powstał Komitet Organizacyjny Polskiego Stowarzyszenia Kulturalnego im. Józefa Bema. Należało zatem szybko przygotować statut nowej organizacji, aby mogła ona być jak najszybciej zarejestrowana. Właściwie nie udało się wyjaśnić, od kogo wyszła propozycja nazwy stowarzyszenia, ale jedno jest pewne, że była ona jak najbardziej trafna. Podobno pierwszy statut organizacji został opracowany w ciągu jednej nocy. Autorami jego byli m.in. pierwszy i dwukrotny prezes Stowarzyszenia, Zygmunt Kaczorowski, prawnik z wykształcenia (1958-1962) i sekretarz Piotr Jabłoński (1958-1964), który następnie w latach 1965-1970 pełnił funkcję prezesa. Trzykrotnym wiceprezesem aż do 1964 był wielce zasłużony działacz dr Paweł Domszky.

Stowarzyszenie miało od początku zagwarantowaną własną autonomię i możliwość wykorzystywania w swej działalności polskich wartości kulturalnych. Za główne zadanie stawiało sobie zrzeszanie polskich pracowników, żyjących na Węgrzech, a więc “starej emigracji”, byłych uchodźców wojskowych i cywilnych z okresu II wojny światowej i obywateli polskich, przybywających tu najczęściej poprzez małżeństwa mieszane na pobyt stały, pomaganie swoim członkom w nauczaniu języka ojczystego, rozszerzanie kultury polskiej, pogłębianie przyjaźni narodu polskiego i węgierskiego, popularyzowanie prasy polskiej dopuszczonej do kolportażu na Węgrzech, organizowanie odczytów, wystaw, wieczorów klubowych, spotkań towarzyskich i innych uroczystości, i miało obejmować swym zasięgiem terytorium całych Węgier.

Tymczasowy Zarząd Stowarzyszenia, który początkowo zbierał się w Czytelni Polskiej przy ul. Váci 24 w V. dzielnicy Budapesztu już w październiku 1959 r. rozpoczął starania w Stołecznej Radzie Narodowej o przydział odpowiedniego lokalu w śródmieściu. Takowy został przyznany w 1960 r. w V. dzielnicy przy ul. Nádor 34 (później zmieniono jej nazwę na Münnich Ferenc, ale po przemianach ustrojowych ponownie przywrócono starą – Nádor). Z jednej strony spowodowało to rozkwit działalności organizacji, z drugiej zaś pojawiły się problemy finansowe, bowiem Węgierskie Ministerstwo Kultury i Oświaty nie przydzieliło żadnej dotacji z wyjątkiem opłacania czynszu za lokal. Jak wspominają niektórzy dawni członkowie “Bema”, z domów przynosili oni węgiel i drewno potrzebne do ogrzewania lokalu. Dopiero w momencie przejścia Stowarzyszenia w zakres kompetencji Departamentu ds. Narodowościowych Ministerstwa Kultury “Bemowi” przyznane zostały określone dotacje, które łącznie z kwotami asygnowanymi przez Ambasadę i składkami członkowskimi pozwalały organizacji na zapewnienie członkom interesującej oferty kulturalno-oświatowej, wielu imprez, spotkań, wycieczek.

Ostatnią dotację stowarzyszenie otrzymało w 1994 r., bo w rok później, po wejściu w życie Ustawy o prawach mniejszości narodowych i etnicznych, państwo wycofało się z bezpośredniego finansowania, dotowania wszelkich organizacji kulturalnych opartych na oddolnej inicjatywie społecznej, nawet posiadających tak bogatą tradycję i osiągnięcia jak “Bem”. Od tego czasu środki na działalność Stowarzyszenie może uzyskiwać jedynie drogą konkursów, co nie jest jednak sprawą prostą, bowiem z tych samych źródeł korzystają też wszystkie samorządy mniejszościowe (samorządy ogólnokrajowe, stołeczne i lokalne 13 mniejszości z terenu całego kraju).

POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA - KOPIOWANIE ZABRONIONE.
NA PODSTAWIE: Głos Polonii Głos Polonii / fot. B.Pál

   INNE WIADOMOŚCI Z: Węgry

NAPISZ DO REDAKCJI - PODZIEL SIĘ WIADOMOŚCIĄ