21 lutego 2010 r. we Wrocławiu, w wieku 83 lat, zmarł mgr inż. Jacek Karpiński. Patriota, człowiek wielkiej wiedzy, pasji i możliwości. Nie wykorzystanych, zniszczonych przez zawiść i ideologię. Celowo rozpoczęliśmy od daty śmierci, bo zakończyła bogate życie odważnego partyzanta, szykanowanego wizjonera. Nie doczekał się należnego uznania a przecież nie mógł czekać w nieskończoność. To przestroga, aby doceniać to co ulotne.

To co stworzył możemy podziwiać wyłącznie w Muzeum Techniki w Warszawie, a mogło być chlubą naszego kraju.

Jacek Karpiński urodził się w Turynie 9 kwietnia 1927 roku. W czasie II Wojny Światowej był członkiem harcerskiego batalionu Zośka oraz Szarych Szeregów. Brał udział w Powstaniu Warszawskim (pseudonim Mały Jacek), podczas którego został postrzelony w kręgosłup. Karpiński odznaczony był trzykrotnie Krzyżem Walecznych.

W czerwcu 1945 roku Karpiński zdał maturę. Duże zainteresowanie maszynami skłoniło go kontynuowania nauki na Politechnice Łódzkiej, a później na Politechnice Warszawskiej. Po ukończeniu studiów przez krótki czas pracował przy konstruowaniu nadajników (NPK-2) za pomocą, których polskie ambasady nawiązywały kontakt z krajem.

Pierwszym znaczącym sukcesem Karpińskiego było skonstruowanie w 1957 roku maszyny AAH. Było to pierwsze na świecie urządzenie, które pozwalało na prognozowanie długoterminowe pogody. AAH dysponowało 650 lampami elektronowymi. Idea działania maszyny oparta była na analizach harmonicznych Fourier.

Dwa lata później (1959) Karpiński zaprojektował kolejny, innowacyjny projekt - analizator równań różniczkowych o nazwie AKAT-1 (komputer analogowy do rozwiązywania równań różniczkowych). Była to pierwsza tego typu maszyna na świecie.

O dokonaniach Karpińskiego zaczęło być coraz głośniej na świecie. W 1960 roku wygrał ogólnoświatowy konkurs dla młodych talentów z dziedziny techniki. Konkurs organizowany był przez Organizację Narodów Zjednoczonych do Spraw Oświaty, Nauki i Kultury (UNESCO). Nagrodą w konkursie były studia na Harvardzie oraz MIT (Massachusetts Institute of Technology), które Karpiński podjął w latach 1961 – 1962. Mimo ofert pracy naukowej w USA, Karpiński postanowił powrócić do kraju.

Po powrocie do Polski naukowiec zbudował perceptron będący niczym innym jak siecią neuronową, którą tworzyło 2 000 tranzystorów. Maszyna ta za pomocą zamontowanych kamer identyfikowała otoczenie. Perceptron Karpińskiego był drugą na świcie maszyną tego typu.

Kolejnym znaczącym projektem Karpińskiego był komputer KAR-65, który współpracował z również wykonanym przez niego skanerem. Zadaniem systemu była analiza zdjęć wykonanych cząstkom elementarnym podczas ich zderzania. Co ciekawe komputer KAR-65 był dwukrotnie szybszy niż wykorzystywany wtedy komputer Odra. Mimo tego jego wykonanie generowało 30 – krotnie mniejsze koszty.

Jednak Jacek Karpiński najbardziej znany jest ze skonstruowania komputera K-202, który był rewolucyjny pod każdym względem. Urządzenie powstało w 1973 roku i było w stanie wykonać 1 milion operacji zmiennoprzecinkowych w ciągu sekundy. Komputer Karpińskiego pracował 10 – krotnie szybciej niż konstrukcje powstające nawet 10 lat później!

Poza tym dzięki opracowanej przez Karpińskiego metodzie pozwalającej na powiększenie pamięci za pomocą stronicowania, K-202 mógł zaadresować 8 MB pamięci. Dla porównania powstałe w tamtych czasach i uważane za konkurencyjne dla K-202 mikrokomputery - amerykański Super-Nova oraz brytyjski CTL Modular One - adresowały jedynie 64 KB.

Ponadto komputer charakteryzowała wielodostępność, wielozadaniowość oraz wieloprocesorowość. K-202 obsługiwał m.in. takie języki programowania, jak: FORTRAN IV, BASIC, ALGOL 60, ASSK oraz CEMMA.

Mimo początkowego zainteresowania rewolucyjnym komputerem Karpińskiego, sprzedano tylko 30 sztuk, z czego połowa trawiła do Wielkiej Brytanie, a kilka do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Jeden komputer K-202 zakupił CERN (Europejska Organizacja Badań Jądrowych).

Władze PRL nie zbyt przychylnie patrzyły na wszelkie przejawy indywidualizmu, zwłaszcza gdy stał za tym człowiek o wybitnym intelekcie. Dlatego Karpiński był przez większość swojego życia szykanowany przez władze. Tak szybko jak to tylko możliwe odsunięto go od projektu komputera K-202 i to mimo tego, że prawie gotowych było 200 kolejnych sztuk. Te 30 urządzeń, które wyprodukowano są w dużej mierze zasługą Brytyjczyków (projekt był przez nich współfinansowany), którzy wywierali presję na polskich władzach, aby Karpiński nadzorował prace. Notabene po jego odejściu z Zakładów Mikrokomputerów przy MERA, gdzie był kierownikiem, zbudowano komputer MERA-400, który w 99% był zgodny pod względem funkcjonalnym z komputerem K-202.

Dalsze losy Karpińskiego nie są budujące. Nie pozwalano mu na objęcie żadnych znaczących stanowisk, ani wyemigrować, dlatego wyjechał w okolice Olsztyna, gdzie zaczął zajmować się hodowlą trzody chlewnej. Ostatecznie wyjechał jednak do Szwajcarii, gdzie pracował w firmie Nagra (producent magnetofonów). W Szwajcarii Karpiński stworzył m.in. Pen-Readera (mały skaner do czytanie tekstu po jednym wierszu), a także robota sterowanego głosem.

Po upadku komunizmu Karpiński powrócił do kraju. Był m.in. doradcą ds. informatyki Andrzeja Olechowskiego oraz Leszka Balcerowicza. Później próbował zająć się produkcją kas fiskalnych własnego projektu oraz Pen-Readera, który opracował będąc jeszcze w Szwajcarii. Nic jednak z tych pomysłów nie wyszło. Karpiński wciąż napotykał problemu, a to z biurokracją, która go przerastała, a to ze zwykłymi ludźmi np. Karpiński wspomina, że kilka dni przed otwarciem własnego zakładu, gdzie miały być produkowane kasy fiskalne, było włamanie, po którym niewiele zostało.

Pod koniec życia Jacek Karpiński zarabiał projektując strony internetowe. Borykał się jednak ze sporymi problemami finansowymi.

Pośmiertnie Karpińskiego odznaczono Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Doceniono go już po śmierci oraz czysto symbolicznie.

Zachęcamy do zapoznania się z całym życiorysem. To gotowy materiał na film i krzyk niesprawiedliwości jaka może dotknąć niezależnych, zdolnych ludzi.

JAECK KARPIŃSKIW DZIALE historia PAI