W nocy z 12 na 13 kwietnia 1940 r. Sowieci w ramach drugiej fali deportacji posłali w drogę do Kazachstanu "wrogów ustroju" - polską ludność - urzędników państwowych, wojskowych, policjantów, służby więziennej, nauczycieli, działaczy społecznych i kupców, kobiety, dzieci i osoby starsze, w tym m.in. krewnych ofiar zbrodni katyńskiej z wiosny 1940. Łącznie ok. 61 tys. polskich obywateli. W tej liczbie aż 80 proc. stanowiły kobiety i dzieci.
NKWD aresztowało urzędników państwowych, sędziów i prokuratorów, zarejestrowanych oficerów, policjantów, działaczy politycznych i społecznych oraz ziemian, przemysłowców i kupców. Dwieście tysięcy młodych Polaków powołano do azjatyckich garnizonów Armii Czerwonej, a 5 grudnia 1939 r. Biuro Polityczne Komitetu Centralnego WKP(b) i Rada Komisarzy Ludowych ZSRS przyjęły uchwałę o wysiedleniu tzw. osadników, głównie z terenów wiejskich. Nocą z 9 na 10 lutego 1940 r., przy 40-stopniowym mrozie, rozpoczęła się pierwsza fala deportacji Polaków na daleką północ.
10 kwietnia 1940 r. Rada Komisarzy Ludowych zatwierdziła instrukcję o trybie przeprowadzenia kolejnej deportacji. Przeprowadzona 12-14 kwietnia 1940 r. deportacja objęła 22-25 tys. polskich rodzin (ponad 60 tys. osób). Celem Sowietów była fizyczna eksterminacja tych grup społecznych, które od połowy XIX wieku, wysiłkiem kilku pokoleń, budowały podstawy nowoczesnego narodu polskiego. Cztery wielkie deportacje Polaków z terenów II RP zajętych przez Związek Sowiecki po 17 września 1939 r., wraz z mordem katyńskim, były skutkiem planowej eksterminacji polskich nauczycieli, lekarzy, przemysłowców, inżynierów, humanistów, pisarzy, uczonych, w tym wielu zawodowych oficerów – elity, zdolnej do odbudowy państwa.
Biorąc pod uwagę źródła NKWD w latach 1940-1941 w ramach czterech masowych operacji deportowano kilkaset tysięcy obywateli polskich. Dokładna liczba jest niemożliwa do oszacowania, jednak polscy historycy skłaniają się do poglądu, iż było to ok. 320-330 tys. osób. Związek Sybiraków przed kilku laty oceniał, że w ramach czterech zsyłek na Wschód wywieziono 1,3 mln polskich obywateli, z których zginął co trzeci.
DEPORTACJE LUTY 1940 W DZIALE HISTORIA-KULTURA PAI
POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA - KOPIOWANIE ZABRONIONE.
NAPISZ DO REDAKCJI - PODZIEL SIĘ WIADOMOŚCIĄ
Wyjątkiem jest uzyskanie indywidualnej zgodny redakcji, wówczas zgodnie z prawem autorskim należy podać źródło:
Polonijna Agencja Informacyjna, autora - jeżeli jest wymieniony i pełny adres internetowy artykułu
wraz z aktywnym linkiem do strony z artykułem oraz informacje o licencji.
Projekt w 2023 roku dofinansowany ze środków Kancelarii Prezesa Rady Ministrów
w ramach konkursu Polonia i Polacy za Granicą 2023
Publikacja wyraża jedynie poglądy autora/ów i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Kancelarii Prezesa Rady Ministrów
