„Żołnierze! Druga wojna polska rozpoczęta!” — brzmiało w rozkazie Napoleona tuż przed przekroczeniem Niemna w czerwcu 1812 r.
Napoleon zapowiedział wojnę 1812 roku jako drugą wojnę polską. W Warszawie więc spodziewano się odbudowy państwa polskiego w granicach przedrozbiorowych. W kwietniu 1811 roku do Paryża przybył książę Józef Poniatowski. Cesarz dowiedział się od niego, że car Rosji przygotowuje się do wojny z Francją i że stara się przeciągnąć na swoją stronę armię Księstwa Warszawskiego obietnicą odbudowy Polski. Odpowiedzią Bonapartego było stwierdzenie pod adresem ambasadora rosyjskiego Aleksandra Kurakina, że Francja nie odda nawet skrawka Księstwa Warszawskiego, nawet gdyby rosyjskie armie pukały do bram Paryża. Dyplomaci europejscy potraktowali tę uwagę cesarza Francuzów jako faktyczne wypowiedzenie Rosji wojny.
Napoleon zastanawiał się w międzyczasie nad odpowiednim kandydatem na króla wskrzeszonego państwa polskiego: marsz. Joachim Murat, książę Eugeniusz Beauharnais czy Hieronim Bonaparte? Politycy i naród polski najchętniej widziałby na tronie samego Napoleona, gdyż wtedy trwałość ich państwa byłaby zagwarantowana. Ten jednak wahał się i sprawę wyboru króla Polski zawiesił do czasu zakończenia wojny. Popełnił jednak poważny błąd przysyłając jako cesarskiego rezydenta do Warszawy arcybiskupa Dominique'a Pradta, człowieka niechętnego sprawie polskiej, nie rozumiejący jej, ba uważającego odrestaurowanie państwa polskiego za niekorzystne dla Francji.
Tak naprawdę to przyszłość Polski ciągle była mglista. Cesarz nadal widział w Księstwie przedmiot przetargu dyplomatycznego, gotów odstąpić je carowi za jego ustępstwa w sprawie blokady kontynentalnej. Na "przywrócenie" państwa polskiego zgodził się dopiero w ostatniej chwili, gdy wojna z Rosją była nieunikniona, a Francji potrzebna była pomoc polskiego sojusznika. Bonaparte nie zobowiązywał się przy tym do niczego. Nie ulega jednak wątpliwości, że gdyby car został pokonany, Napoleon utrzymałby na wschodniej granicy satelickie państwo polskie, powiększone o prowincje wschodnie.
Mimo tego, entuzjazm społeczeństwa polskiego w obliczu nadciągającej wojny był teraz jeszcze większy niż w latach 1806-1807. Tym razem każdy chyba obywatel Księstwa był przekonany, że odbudowa państwa polskiego w dawnych granicach jest pewne. To tylko kwestia czasu. A już pewnikiem będzie przyłączenie do Księstwa Warszawskiego Litwy i Białorusi. Entuzjazm szlachty polskiej także był tym razem większy, ponieważ nie było już mowy o uwalnianiu polskiego chłopa - wszak był już "wolny" od dobrych pięciu lat.
22 czerwca 1812 roku Napoleon przybył na Litwę, gdzie ogłosił swój pierwszy rozkaz: "Żołnierze! Druga wojna polska zaczęta. Pierwsza skończyła się pod Frydlandem i Tylżą; w Tylży Rosja poprzysięgła wieczne z Francją przymierze i wojnę z Anglią. Dziś łamie swe przysięgi. Przeznaczenie Rosji musi się wypełnić. Czyż sądzi, że przestaliśmy być żołnierzami spod Austerlitz? Stawia nas między hańbą i wojną. Wybór nie może dla nas ulegać wątpliwości. Przejdźmy Niemen! Przenieśmy na jej terytorium wojnę! Druga wojna polska przyniesie taką dla oręża francuskiego sławę jak pierwsza, lecz pokój, który zawrzemy, będzie na silnych podstawach oparty i położy kres owemu butnemu wpływowi, jaki Rosja od 50 lat zaczęła wywierać na sprawy europejskie". To było oficjalne wypowiedzenie wojny rosyjskiemu imperium.
Prawie 35 tys. ludzi liczył V korpus Wielkiej Armii ks. Józefa Poniatowskiego z dywizjami piechoty: 16. (gen. Zajączek), 17. (gen. Dąbrowski) 18. (ostatecznie gen. Kniaziewicz), dywizją jazdy gen. Rożnieckiego, 60 działami polowymi oraz 20 pułkowymi. Pułki Księstwa włączone do innych korpusów, Legia Nadwiślańska i szwoleżerowie gwardii sprawili, że co piąty żołnierz Napoleona (w sumie Polaków było aż 80 tys.) mówił w Rosji po polsku.
POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA - KOPIOWANIE ZABRONIONE.
NAPISZ DO REDAKCJI - PODZIEL SIĘ WIADOMOŚCIĄ
Wyjątkiem jest uzyskanie indywidualnej zgodny redakcji, wówczas zgodnie z prawem autorskim należy podać źródło:
Polonijna Agencja Informacyjna, autora - jeżeli jest wymieniony i pełny adres internetowy artykułu
wraz z aktywnym linkiem do strony z artykułem oraz informacje o licencji.
Projekt w 2023 roku dofinansowany ze środków Kancelarii Prezesa Rady Ministrów
w ramach konkursu Polonia i Polacy za Granicą 2023
Publikacja wyraża jedynie poglądy autora/ów i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Kancelarii Prezesa Rady Ministrów
