Walczył o poprawę warunków pracy robotników i niższych urzędników. Walczył też o przestrzeganie praw pracowniczych, zakładał związki zawodowe i spółdzielnie. Chciał całkowitego uniezależnienia przyszłej Polski od Niemiec czy Austrii, był też zadeklarowanym wrogiem carskiej Rosji. Organizował zbiórki pieniędzy na polskie wojsko i współtworzył oddziały strzeleckie.
Służył w I Brygadzie Legionów w stopniu porucznika, brał udział w walkach na linii Styru i Stochodu. Jako zaufany towarzysz Piłsudskiego został następnie jego przedstawicielem w Naczelnym Komitecie Narodowym. Taki był Jędrzej Moraczewski – polityk socjalistyczny i niepodległościowy, premier Rzeczypospolitej Polskiej (1918/1919), wieloletni poseł, minister, jeden z przywódców Polskiej Partii Socjalistycznej i Polskiej Partii Socjalno-Demokratycznej. 5 sierpnia to rocznica jego tragicznej śmierci.
W swoich poglądach, oprócz całkowitego wyzwolenia Polski, akcentował konieczność wprowadzenia daleko idących reform socjalnych. Dystansował się jednocześnie od krwawej rewolucji w Rosji, postulował wolność polityczną i równość społeczną w opozycji do tradycji rządów silnej ręki. Gdy Piłsudski powrócił do Polski, po rozmowie telefonicznej z politykami gabinetu Daszyńskiego podjął decyzję o utworzeniu nowego rządu, na czele którego postawił właśnie Moraczewskiego.
Rząd Tymczasowy miał działać do momentu wolnych wyborów, pierwszych w niepodległym państwie. Po wyborach Jędrzej Moraczewski został wybrany posłem na sejm. Objął stanowisko wicemarszałka sejmu i wiceszefa klubu socjalistów. Należał do prawego skrzydła PPS jako zwolennik Piłsudskiego, ale zachował socjalistyczne poglądy. Opowiadał się za upaństwowieniem fabryk i hut oraz przejmowaniem przez państwo zadłużonych i upadających zakładów. Chciał również stałej reprezentacji robotniczych związków zawodowych w parlamencie.
Gdy w 1920 roku wybuchła wojna polsko-bolszewicka, Moraczewski na ochotnika zaciągnął się do polskiego wojska. Wykazał się odwagą na polu bitwy, otrzymał Order Virtuti Militari i Krzyż Walecznych. Na wojnie stracił jednak syna, który zaciągnął się jako szesnastoletni ochotnik. Po wojnie, w 1922 roku Jędrzej Moraczewski uzyskał po raz kolejny mandat poselski. Był we frakcji PPS współpracującej z Piłsudskim i przygotowującej jego powrót do polityki. W listopadzie 1924 roku objął tekę ministra pracy w rządzie Aleksandra Skrzyńskiego.
W czasie przewrotu majowego Moraczewski był jednym z filarów strajku kolejarzy, który ułatwił Piłsudskiemu przejęcie władzy. Uważał, że Piłsudski położy kres walce stronnictw politycznych i doprowadzi do umocnienia się demokracji i socjalizmu w Polsce. W rządzie sanacyjnym Moraczewski został ministrem robót publicznych, co wywołało rozłam w jego partii. Jako minister robót publicznych zanotował wiele sukcesów w walce z bezrobociem, prowadził akcje odbudowy Kresów Wschodnich, uruchamiał rządowe programy regulacji rzek i elektryfikacji. Od 1931 roku objął stanowisko prezesa Związku Związków Zawodowych. Utrzymał niezależność tej organizacji od polityki, wciąż walczył o prawa socjalne i poprawę warunków pracy robotników.
II wojna światowa przyniosła tragedię rodzinie Moraczewskich. Syn Jędrzeja, Adam, został zabity w obozie Auschwitz, córka Wanda zmarła w hitlerowskim więzieniu na Pawiaku. Piątego sierpnia 1944 roku, podczas walk o Sulejówek, zginął Jędrzej Moraczewski – przypadkowo trafiony odłamkiem pocisku artyleryjskiego w swoim mieszkaniu.
Jędrzej Moraczewski w DZIALE HISTORIA-KULTURA PAI
POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA - KOPIOWANIE ZABRONIONE.
NAPISZ DO REDAKCJI - PODZIEL SIĘ WIADOMOŚCIĄ
Wyjątkiem jest uzyskanie indywidualnej zgodny redakcji, wówczas zgodnie z prawem autorskim należy podać źródło:
Polonijna Agencja Informacyjna, autora - jeżeli jest wymieniony i pełny adres internetowy artykułu
wraz z aktywnym linkiem do strony z artykułem oraz informacje o licencji.
Projekt finansowany ze środków Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w ramach konkursu Polonia i Polacy za Granicą 2023
Publikacja wyraża jedynie poglądy autora/ów i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Kancelarii Prezesa Rady Ministrów