POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA

Bośnia i Hercegowina

2022-08-13 Stowarzyszenie Polaków i Przyjaciół Mak Gradiško zorganizowało 12. Festiwal Pirogijadu

Pirogijada to festiwal, który Stowarzyszenie Polaków i Przyjaciół MAK rozpoczęło w 2010 roku w celu zachowania kultury, tradycji i obyczajów Polaków na terenie miasta Gradiško, a także całego regionu Bośni i Hercegowiny. Pirogijada od samego początku realizowana jest w pierwszą sobotę sierpnia, a jej program składa się z trzech niezwykle ważnych dla Polaków w BiH elementów: religijnego, kulturalno-historycznego i gastronomicznego.

Jak co roku święto to, wraz z członkami Stowarzyszenia MAK oraz gośćmi z terenu miasta Gradiško i okolic, zgromadziło członków Związku Polaków z Banja Luki i Sarajewa, żołnierzy Polskiego Kontyngentu Wojskowego EUFOR w Bośni i Hercegowinie pod dowództwem dowódcy płk Wojciecha Adamowicza, liczną diasporę obywateli Čelinovca polskiego pochodzenia oraz innych gości z kraju i ze świata.

To wyjątkowe święto rozpoczęło się celebracją Mszy Świętej w filialnym kościele św. Michała w Čelinovacu. Ks. Ivandić zwrócił uwagę, że tegoroczna Pirogijada odbywa się w ważnym dla kościoła dniu, jakim jest Przemienienie Pańskie. W swoim wystąpieniu do publiczności stwierdził, że zawsze należy próbować zmieniać się na lepsze. Po mszy odbyła się procesja modlitewna do kaplicy Matki Boskiej Opiekunki Dzieci, która została odnowiona przez mieszkańców Čelinovca w 2010 roku.

Podczas spaceru w procesji dzieci i młodzież posypały po drodze płatki kwiatów. Procesję prowadził ks. Bartulica z hostią, ks. Ivandić z różańcem i chorąży ze sztandarem Matki Bożej, a za nimi podążali wierni, którzy odmawiali różaniec w kilku językach. Podczas tej procesji w pobliżu kaplicy został złożony prezent różańcowy od naszego przyjaciela Miroslava Sušila, pochodzącego z sąsiedniej wsi Batra. W kaplicy wspólnie modlili się o zdrowie rodziny, zwłaszcza dzieci, oraz tych, którzy nas odeszli na przestrzeni lat. Ksiądz Bartulica prosił o błogosławieństwo Boże dla wszystkich obecnych wiernych i ich rodzin.

Procesja modlitewna do kaplicy Matki Boskiej Opiekunki Dzieci

Na zakończenie pochodu odbyła się część z programem kulturalnym „Poezja pod dębem”.

W części kulturalno-artystycznej wystąpiła Laura Buganik, trzyletnia dziewczynka, która jest piątym pokoleniem Polaków, potomków imigrantów z okresu austro-węgierskiego. Wraz z matką Pauliną Wichniewicz-Buganik, Laura zaśpiewała przed publicznością piosenkę "Kaczka Dziwaczka" po polsku. Panu Johanowi Andresowi, aktywnemu członkowi Stowarzyszenia Polaków i Przyjaciół MAK, Konsul RP Pan Miłosz Pieńkowski wręczył Kartę Polaka i pogratulował mu wszystkich wkładów, które m.in. w dziewiątej dekadzie życia inwestuje w zachowanie polskiej kultury i tradycji w Bośni i Hercegowinie. Kontynuacją programu było czytanie wierszy polskich noblistów Czesława Miłosza i Wisławy Szymborskiej.

Trzyletnia Laura Buganik jest piątym pokoleniem Polaków w BiH

Johan Andres otrzymał Kartę Polaka z rąk Konsula RP

Ten recital poetycki wykonała pani Paulina Wichnievic-Buganik, wykładowca slawistyki, pani Aleksandra Savić, profesor języka i literatury serbskiej oraz prezes Stowarzyszenia Wykładowców Republiki Serbskiej, pani Ewa Rogovska, profesor języka polskiego na Uniwersytecie w Sarajewie oraz absolwentka psychologii Aleksandra Đuričić z Doboj, studentka kursu języka polskiego. Z tej okazji poezję odczytano w języku polskim i towarzyszyło jej tłumaczenie, tak aby widzowie mogli poznać i doświadczyć podobieństwa języków słowiańskich. W rewiowej części programu wystąpiła Emanuela Buganik, studentka III roku Wydziału Elektrycznego w Banja Luce, która jest również Polakiem piątego pokolenia w Bośni i Hercegowinie.

Recital poetycki "Poezja pod Dębem"

Po „Poezji pod Dębem” ponad 150 gości i uczestników miało okazję spróbować różnych dań polskiej gastronomii. Członkowie Stowarzyszenia Polaków i Przyjaciół MAK i Stowarzyszenia Polaków Banja Luka oraz mieszkańcy Čelinovac pokazali swoje umiejętności w części gastronomicznej przy przyrządzaniu ciast, barszczu, pączków, strudla, domowego soku i kompotu z owoców dojrzewających w Čelinovacu. Obecni mieli okazję dowiedzieć się, jak powstają pierogi i inne przysmaki polskiej kuchni.

XII Festiwal Pirogijadu zgromadził bardzo wielu gości

Dla najmłodszych zwiedzających członkowie EUFOR przygotowali rekwizyty sportowe i inne upominki, które sprawiły im dużą radość i posłużą jako materiały edukacyjne przybliżające Polskę.

XII Festiwal Pirogijada wspiera Ambasada RP w Sarajewie, Ministerstwo Edukacji i Kultury Republiki Serbskiej, Miasto Gradiška, Parafia Nova Topola oraz liczni darczyńcy.

Udruženje Poljaka i prijatelja Mak grada Gradiška organiziralo je 12. festival Pirogijadu

Pirogijada je festival koje je Udruženje Poljaka i prijatelja MAK pokrenulo 2010. godine kako bi očuvalo kulturu, tradiciju i običaje Poljaka na području grada Gradiška, ali i cjelokupne BiH i regije. Od samog početka Pirogijada se realizira prve subote u mjesecu kolovozu, a njen program čine tri komponente koje su od iznimne važnosti za Poljake u BiH, i to su vjerska, kulturno – istorijska i gastronomska.

Kao i svake godine, ovaj festival je uz članove Udruženja MAK i posjetioce s područja grada Gradiška i okoline, okupio članove Udruženja Poljaka iz Banja Luke i Sarajeva, vojnike iz Poljskog vojnog kontingenta EUFOR-a u BiH, na čelu s komandantom, pukovnikom Wojciechom Adamowiczom, brojnu dijasporu Čeloinovčana poljskog porijekla kao i druge goste iz zemlje i svijeta.

Msza Święta w filialnym kościele św. Michała w Čelinovacu

Ovaj jedinstveni festival započeo je slavljem svete mise u filijalnoj crkvi Svetog Mihovila u Čelinovcu, koju je predslavio velečasni Predrag Ivandić, župnik iz župe Gradiška uz koncelebriranje domaćeg župnika iz župe Nova Topola, velečasnog Angela Bartulice. Velečasni Ivandić je istakao da se ovogodišnja Pirogijada održava na datum bitan za crkvu, a to je Preobraženje Gospodinovo. U svom obraćanju pristunima, naveo je da se uvijek treba truditi preobraziti na bolje. Nakon misnog slavlja, uslijedila je molitvena procesija do kapelice Majke Božje zaštitnice djece koju su mještani Čelinovca obnovili 2010. godine. Tokom šetnje u procesiji cijelo vrijeme su djeca i mladi po putu posipali latice cvijeća. Kao predvodnik procesije išao je velečasni Bartulica s Presvetim te velečasni Ivandić sa krunicom i barjaktar s barjakom Gospe, a praćeni su bili vjernicima koji su na više jezika molili krunicu. Tokom ove procesije kod kapele je postavljena krunica dar našeg prijatelja Miroslava Sušila porijeklom iz susjednog sela Batra. Kod kapelice su se zajednički pomolili za zdravlje obitelji, a posebno djece i za one koji su nas tijekom godina napustili. Velečasni Bartulica je zazvao Božji blagoslov za sve prisutne vjernike i njihove obitelji.

Ponad 150 gości i uczestników miało okazję spróbować różnych dań polskiej gastronomii

Po završetku procesije, uslijedio je dio sa kulturnim programom pod nazivom „Poezija ispod hrasta“. Ovaranje Kulurno umjeničkog djela programa pripalo je Lauri Buganik, trogodišnjoj djevojčici koja je peta generacija Poljaka potomaka doseljenika u Austrougarskom periodu. Laura je uz svoju majku Paulinu Wichniewicz-Buganik publici otpjevala pjesmu na poljskom Kačka Dživačka. Aktivnom članu Udruženja Poljaka i prijatelja MAK gospodinu Johanu Andresu, konzul Republike Poljske gospodin Miloš Pjenkovski je uručio „Kartu Poljaka“ te mu čestitao za sav doprinos koji, iako u devetoj deceniji života, ulaže u očuvanje poljske kulture i tradicije u BiH. Program je nastavljen čitanjem poezije poljskih nobelovaca Časlav Miloša (Czesław Miłosz) i Vislave Šimborske (Wisława Szymborska). Ovaj poetski recital su izvodili, Mr Paulina Wichnievic-Buganik, lektor slavistike, Mr Aleksandra Savić, profesorica srpskog jezika i književnosti i predsjednica Udruženja lektora Republike Srpske, Mr Ewa Rogovska, profesorica poljskog jezika na Univerzitetu u Sarajevu, te diplomirani psiholog Aleksandra Đuričić iz Doboja, polaznica kursa poljskog jezika. Ovom prilikom poezija je čitana na poljskom jeziku i praćena prevodom, s ciljem da se publika upozna i doživi sličnost slavenskih jezika. U revijalnom dijelu programa nastupila je Emanuela Buganik student treće godine elektrotehničkog fakulteta u Banja Luci koja je i također peta generacija Poljaka u BiH Nakon „Poezije ispod Hrasta“ preko 150 prisutnih gostiju i učesnika su imali priliku probati raznovrsna jela poljske gastronomije. Vrijedne članice Udruženja Poljaka i prijatelja MAK te Udruženja Poljaka Banja Luka i mještani Čelinovca su u gastronomskom djelu pokazali svoja umijeća u pripremama piroga, bošča, krofni, štrudli, domaćeg soka i kompota od voća dozrelog u Čelinovcu. Prisutni su imali priliku saznati kako se prave piroge te ostale delicije poljske gastronomije.

Za najmlađe posjetioce pripadnici EUFOR-a su pripremili sportske rekvizite i druge darove koji će kao edukativni mateijali služiti za upoznavanje Poljske a biti im na radoast.

Festival XII Pirogijada je podržan od strane Ambasade Republike Poljske iz Sarajeva, Ministarstva prosvijete i kulture Republike Srpske, Grada Gradiška, Župe Nova Topola i mnogobrojnih donatora.