SWP





   Polska


PAI

2023-03-21    Szacowany czas czytania wiadomości: 5 minut(y). Adam Zagajewski - Spróbuj opiewać okaleczony świat

Poeta, prozaik, eseista, krytyk, tłumacz, laureat wielu prestiżowych nagród literackich, tłumaczony na wiele języków.

Urodził się we Lwowie 21 czerwca 1945 roku, ale nigdy tam nie mieszkał. Wkrótce po jego urodzeniu rodzice wraz z nim powrócili w ramach akcji repatriacyjnej do Polski. Dzieciństwo spędził na Śląsku, w Gliwicach, lata uniwersyteckie w Krakowie na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego na gdzie studiował psychologię i filozofię. Okres studiów w Krakowie to czas kontaktów z tamtejszym środowiskiem artystycznym. W 1968 roku wraz z Julianem Kornhauserem i Jerzym Kornholdem Adam Zagajewski stworzył grupę poetycką „Teraz”, która działała do 1975 roku. W 1974 roku z Julianem Kornhauserem wydał książkę programową pokolenia Nowej Fali - Świat nie przedstawiony. Później prowadził zajęcia z filozofii jako asystent uczelniany, pracował w redakcji czasopism "Student" której członkami byli m.in. Ryszard Krynicki i Stanisław Barańczak i "Odra", szybko zdobył sławę czołowego poety swego pokolenia - "pokolenia '68".

Debiutował na łamach „Życia literackiego” w 1967 roku wierszem Muzyka, natomiast debiutancki tom wierszy Komunikat został wydany w 1972 roku nakładem Wydawnictwa Literackiego. W 1975 roku debiutował jako pisarz powieścią Ciepło, zimno wydaną przez PIW. W 1978 ukazał się natomiast pierwszy zbiór szkiców literackich Drugi oddech opublikowany przez Wydawnictwo „Znak”.

Ważnymi momentami kształtującącymi Adama Zagajewskiego były wydarzenia jakie miały miejsce w 1968 roku: Marzec ’68 był dla mnie wielkim wstrząsem – wydobył mnie (do pewnego stopnia) z mojej egzystencji w gruncie rzeczy zupełnie apolitycznej, pomógł mi zrozumieć, w jakim kraju żyłem, popchnął mnie do myślenia, które doprowadziło mnie do uczestniczenia w pracach tzw. Nowej Fali. Od tego momentu poeta włączył się w działalność opozycyjną.

W latach siedemdziesiątych związany z niezależnym ruchem literackim, rozpracowywany przez SB. Od 1970 roku został przewodniczącym Koła Młodych Oddziału Krakowskiego Związku Literatów Polskich (do 1991 r.), następnie, od 1973 do rozwiązania przez władze w 1983 roku, był członkiem ZLP. Od 1979 roku jest członkiem Polskiego PEN Clubu. W 1975 roku poeta był jednym z sygnatariuszy „Listu 59” będącego protestem wobec zmian w konstytucji PRL, a także opowiadającym się za ochroną podstawowych wolności obywatelskich.

W 1982 roku zdecydował się na wyjazd do Paryża, gdzie od 1983 roku był członkiem redakcji „Zeszytów Literackich”. Paryż był nowym okresem w życiu i twórczości poety, a także wejściem w nowe środowisko literackie. W czasie pobytu w Paryżu, w 1988 roku, wyjechał po raz pierwszy do USA gdzie rozpoczął prowadzenie corocznych zajęć w ramach programu Creative Writing na uniwersytecie w Houston w stanie Teksas. Od 2007 roku prowadzi doroczne cykle zajęć na University of Chicago.

W 2002 roku wraz z żoną – Mają Wodecką wrócił do Polski. Mieszkał w Krakowie, gdzie oprócz działalności pisarskiej podejmował działania integrujące środowiska poetyckie USA i Polski. Decyzja o powrocie obojga Zagajewskich do Krakowa w roku 2002 została poprzedzona dłuższym namysłem i rekonesansowymi odwiedzinami. Jak sam opisywał: Jakiego przymiotnika użyć do powrotu? Myślę, że tego jeszcze nie wiem, to jest właśnie ryzyko i przyjemność powrotu, tej decyzji egzystencjalnej. Jego sens odsłania się dopiero po kilku, a nawet kilkunastu latach. […] To nie jest tak, że powrót trwa jeden dzień czy miesiąc. Duże zmiany, duże przeprowadzki trwają długo. Ich sens wypełnia się latami. Jednym z najbardziej rozpoznawalnych działań Zagajewskiego w Krakowie stało się organizowanie w tym mieście spotkań poetów polskich i amerykańskich.

Był laureatem licznych nagród literackich - m. in.: Nagrody "Zapisu" (1980), Nagrody Kościelskich (1975), Nagrody im. Kurta Tucholsky'ego szwedzkiego PEN Clubu (1985), Nagrody im. Andrzeja Kijowskiego, nagrody "Arki" i Prix de la Liberté francuskiego PEN Clubu (1987), nagrody Fundacji im. Alfreda Jurzykowskiego (1988), Międzynarodowej Nagrody Vilenica (1996), Nagrody Tranströmera (2000) i Nagrody Literackiej Fundacji im. Konrada Adenauera (2002). Zagajewski od lat był wymieniany jako kandydat do literackiej nagrody Nobla. Niestety jej nie otrzymał - zmarł w Światowym Dniu Poezji 21 marca 2021 roku w wieku 75 lat.

Irlandzki powieściopisarz Colm Toibin napisał w The Guardian w 2004 roku: „W najlepszych wierszach Zagajewskiego udało mu się połączyć przestrzeń wyobraźni z doświadczeniem; rzeczy widziane, słyszane i pamiętane we wszystkich swoich ograniczeniach, smutku i rozkoszowanej radości mają dla niego taką samą moc, jak rzeczy wyczarowane”.


KOLORYZACJA ZDJĘCIA © PAI


Adam Zagajewski w DZIALE HISTORIA-KULTURA PAI




POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA - KOPIOWANIE ZABRONIONE.


NAPISZ DO REDAKCJI - PODZIEL SIĘ WIADOMOŚCIĄ




Kopiowanie materiału z portalu PAI jest zabronione

Wyjątkiem jest uzyskanie indywidualnej zgodny redakcji, wówczas zgodnie z prawem autorskim należy podać źródło:
Polonijna Agencja Informacyjna, autora - jeżeli jest wymieniony i pełny adres internetowy artykułu
wraz z aktywnym linkiem do strony z artykułem oraz informacje o licencji.




SZUKAJ INNYCH WIADOMOŚCI POLONIJNYCH



PORTAL WYŚWIETLONO 20 073 640 RAZY



×
NOWOŚCI ARCHIWUM WIADOMOŚCI HISTORIA-KULTURA DZIAŁANIA AGENCJI BADANIA NAUKOWE NAD POLONIĄ I POLAKAMI ZA GRANICĄ
FACEBOOK PAI YOUTUBE PAI NAPISZ DO REDAKCJI

A+ A-
POWIĘKSZANIE / POMNIEJSZANIE TEKSTU