1826-01-16     1864-08-05

Romuald Traugutt

ostatni dyktator powstania styczniowego

Romuald Traugutt (1826-1864) – generał, ostatni dyktator powstania styczniowego.

Urodził się 16 stycznia 1826 roku w Szostakowie koło Wysokiego Mazowieckiego. Po ukończeniu gimnazjum wybrał karierę wojskową. W 1845 roku wstąpił do wojska rosyjskiego, w którym służył do 1862 roku. W armii carskiej walczył podczas kampanii węgierskiej w 1849 roku; wziął też udział w wojnie krymskiej. Awansował do stopnia podpułkownika saperów. Z wojska odszedł na własną prośbę.

Początkowo był przeciwny wybuchowi powstania styczniowego. Bliżej mu było do stronnictwa białych, którzy głosili hasła pracy u podstaw i organizowania pokojowych patriotycznych manifestacji. Mimo to przystąpił do walki. W maju 1963 roku stanął na czele własnego oddziału. Mimo kilku zwycięstw, między innymi 17 maja 1863 roku pod Horkami, w lipcu jednostka się rozpadła. Traugutt udał się następnie do Warszawy. Awansowano go tam do stopnia generała i mianowano komisarzem pełnomocnym Rządu Narodowego na Galicję. W sierpniu wysłano go do Paryża, by ocenił szanse pozyskania dla Polaków francuskiej pomocy. Na miejscu przekonał się, że na wsparcie można liczyć najwcześniej wiosną 1864 roku.

Jesienią 1863 roku przez Kraków wrócił do Warszawy. 17 października na drodze zamachu stanu przejął władzę i stał się de facto dyktatorem. Starał się w miarę swoich możliwości usprawnić organizację i zaopatrzenie walczących oddziałów. Chciał zapobiec wygaśnięciu walk przed nadejściem spodziewanej pomocy z Francji. Próbował też pozyskać dla sprawy powstania chłopów, egzekwując realizację wydanego u progu powstania dekretu uwłaszczeniowego. Jednocześnie poszukiwał dalszej pomocy za granicą, między innymi we Włoszech, na Węgrzech i w Czechach. Liczył ponadto na wybuch powstania w Galicji, plany te zostały jednak udaremnione przez zdecydowane posunięcia władz austriackich, które wprowadziły tam w lutym 1864 roku stan oblężenia.

Wiosną 1864 roku carska policja wpadła na jego ślad. Został aresztowany w nocy z 10 na 11 kwietnia . Skazano go na śmierć i stracono 5 sierpnia 1864 roku na stokach Cytadeli warszawskiej wraz z innymi powstańcami. Egzekucję obserwował 30 tysięczny tłum. Ludzie śpiewali pieśń "Święty Boże", kozacy nie interweniowali.

Po śmierci, Romuald Traugutt był otoczony kultem jako wzór patriotyzmu i męstwa. Podjęto starania o jego beatyfikację jako symbolu męczeństwa dla Ojczyzny. Po II wojnie światowej starania te popierał prymas Polski kardynał Stefan Wyszyński. Podkreślano, że Traugutt poświęcił życie dla podtrzymania upadającego powstania i nie dał się złamać po aresztowaniu przez Rosjan.

5 sierpnia 1916 w miejscu stracenia Traugutta i innych przywódców powstania styczniowego odbyła się pierwsza uroczystość upamiętniająca to tragiczne wydarzenie. Wtedy też stanął w tym miejscu krzyż. Pierwsze obchody 3 maja w odrodzonej Rzeczpospolitej rozpoczęły się w 1919 roku również w miejscu śmierci Traugutta. Brało w nich udział 140 tysięcy osób, m.in. naczelnik państwa Józef Piłsudski, Ignacy Paderewski i gen. Józef Haller.

Powstanie styczniowe było najdłużej trwającym i najbardziej masowym ruchem niepodległościowym XIX wieku . Bilans insurekcji był tragiczny – dziesiątki tysięcy poległych lub straconych przez Rosjan, zesłania na Syberię, konfiskaty majątków uczestników powstania.



TROCHĘ HISTORII, TROCHĘ KULTURY - INDEX


COPYRIGHT

Wszelkie materiały zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione.


DZIAŁ HISTORIA/KULTURA PAI WYŚWIETLONO DOTYCHCZAS   10065378   RAZY






HISTORIA I KULTURA
W POLONIJNEJ AGENCJI INFORMACYJNEJ


Ten kto nie szanuje i nie ceni swej przeszłości nie jest godzien szacunku teraźniejszości ani prawa do przyszłości.
Józef Piłsudski

W DZIALE HISTORIA - KULTURA PAI ZNAJDZIECIE PAŃSTWO 1470 TEMATÓW



×
NOWOŚCI ARCHIWUM DZIAŁANIA AGENCJI HISTORIA-KULTURA BADANIA NAUKOWE NAD POLONIĄ I POLAKAMI ZA GRANICĄ
FACEBOOK PAI YOUTUBE PAI NAPISZ DO REDAKCJI

A+ A-
POWIĘKSZANIE / POMNIEJSZANIE TEKSTU